‘Als ik met pensioen ben, ga ik alleen nog maar doen wat ik het liefst doe’, zegt ze stralend. Over een paar maanden gaat haar VUT-regeling in (die was er toen nog). Ze is dan 58 jaar en heeft zin in deze volgende levensfase. Ik vraag haar wat ze het liefst doet.
‘Golfen in Portugal’, zegt ze. ‘Ik kan niet wachten’.
Twee jaar later krijg ik een telefoontje.
Of ik nog een keer mee wil denken over haar toekomst. Het golfen was leuk, maar gaf te weinig voldoening. Het bleek een leeg leven. We doen alsnog een loopbaanonderzoek en ze gaat als interim leidinggevende in de zorg aan de slag. Regelmatig ontvang ik een bericht over haar hervonden plezier.
We krijgen als samenleving te maken met een grote groep mensen die na hun pensioendatum nog volop kunnen genieten van het leven. Maar genieten zonder inhoud blijkt voor velen niet voldoende.
Als je je leven als zinvol wilt ervaren, is het van belang dat je je van betekenis voelt.
En die betekenis is op een golfbaan vaak toch wat minder te vinden dan wanneer je je inzet voor een ander.
Dagblad Trouw liet onderzoek doen naar de verwachtingen van mensen over het leven na hun pensioen. Er is een groeiende groep gezonde ouderen die tussen het moment van hun pensioen en de hulpbehoevende fase (ongeveer van 65 tot 80 jaar) nog veel kunnen en willen doen.
De groep waar we het over hebben, wordt door Trouw voorlopig Young Elderly People (yep) genoemd (voorlopig, omdat Trouw een prijsvraag heeft uitgeschreven voor een betere naam). In het onderzoek staan gedachten over wonen en zorg centraal, maar ook de vraag hoe zingeving er voor deze groep uitziet. De helft zegt een zinvolle bijdrage te willen leveren aan de samenleving.
Zeven op de tien wil zich in ieder geval nuttig blijven voelen. Maar hoe doe je dat?
Voor velen is het duidelijk: ze gaan door in het hun bekende werkveld en zijn mentor voor jongeren, ze gaan zorgen voor kleinkinderen of worden actief als vrijwilliger.
Ik denk dat het voor je gevoel van zin uitmaakt wáár je je voor inzet. Het gaat (net als in je werkende leven) om het vinden van een goede match tussen jouw kennis, ervaring, wensen én een vraag in de samenleving. Die match is niet voor iedereen zomaar gemaakt. Er zijn misschien meer en andere mogelijkheden dan je nu denkt. Je hebt járen te vullen en hoe fijn is het als je dat kunt doen op een manier die jou plezier, voldoening en betekenis geeft. Dat geeft jou energie en je draagt bij op een manier die echt iets toevoegt.
Aandacht geven aan de vraag wat ‘zin zonder werk’ voor jou betekent, kan een zinvolle derde levensfase opleveren.
Heidi Jansen
