Iedereen zou graag elke dag met een grote glimlach naar het werk gaan. Als leidinggevende wil jij dit natuurlijk ook voor je collega’s of personeel. Als je merkt dat je personeel of jouw team met minder plezier naar het werk gaat, is het belangrijk daar aandacht voor te hebben. Je wilt immers voorkomen dat personeel vertrekt of het verzuim stijgt. In deze blog leggen we uit wat werkplezier eigenlijk is en hoe je in de praktijk kan werken aan werkplezier.
Wat is werkplezier?
Werkplezier is samen met werktevredenheid de basis voor gelukkige werknemers en een goed presterend bedrijf. Het is overigens niet hetzelfde als werkgeluk of zingeving. Waar denk jij aan bij werkplezier? Het zijn open deuren: gezellige borrels of een teamuitje met collega’s, fijne samenwerkingen, je werk op tijd af krijgen, een voldaan gevoel aan het eind van de week en op tijd naar huis kunnen. Begrippen als plezier, voldoening en verbondenheid dus. Het zijn allemaal zaken die zeker bijdragen aan plezierig werken. Maar als je constructief wil werken aan meer werkplezier, ga je het niet redden als je alleen meer leuke dingen organiseert.
Werkplezier en waarden
Als we het begrip werkplezier onderzoeken en ontleden, komen we tot een genuanceerder antwoord. Thema’s als autonomie (ook bekend als zelfbeschikking en grondig onderzocht in 2000 door Edward Deci en Richard Ryan), vertrouwen en waardering blijken belangrijke basisbehoeften voor een individu om zich te motiveren. Je kan je voorstellen dat deze behoeften op de werkvloer binnen de door ons ontworpen systemen belemmerd worden. In theorie zou je iedere werknemer niet hoeven te controleren, mogen ze alles zelf bepalen en strooien ze met complimenten over en weer. Is dat haalbaar? In de meeste gevallen niet.
Werkplezier verhogen in de praktijk
Hoe gaat het dan wel in de praktijk? We helpen regelmatig klanten in de zorg. Zo kregen we niet lang geleden de vraag het werkplezier te verhogen van een team, dat na een reeks incidenten te maken had met weinig onderling vertrouwen, onderbezetting en dreigend vertrek van meerdere collega’s. Kortom: een negatieve sfeer. Waar begin je dan? Aangezien we niet werken met een kant-en-klare aanpak gingen we eerst observeren. Wat is de mores op de werkvloer, waar ligt de kracht en welke valkuilen heeft het team? Door een systematische methode kregen we een goed beeld van de werkcultuur in dit team.
Projectmatig aan werkplezier werken
Vervolgens gingen we met het gehele team, inclusief het management aan het werk. In werksessies gaf iedereen input over wat voor hen goede zorg is en hoe je die kan leveren. En we gingen in gesprek over situaties die zich voordeden op het werk. Het is interessant om te ontdekken dat deze verschillend ervaren worden. We stelden de vraag ‘Waar ligt dat aan?’ De uitkomsten sorteerden we op zogenoemde harde en zachte zaken. Bij harde zaken kun je denken aan organisatiestructuur, beloning en wet- en regelgeving, bij zachte zaken aan visie, vertrouwen en ongeschreven regels.
Van tastbaar naar gevoelsmatig
Het werd duidelijk dat er in dit team sprake was van veel ongeschreven regels en situaties die moeilijk te vangen zijn in kaders en regels. Hierover wilde het team wel in gesprek gaan.
We merkten al snel dat om de professionaliteit en het werkplezier van het team te vergroten, er juist behoefte was aan minder regels en meer ruimte binnen kaders.
Het idee van een leidraad werd geboren, een hulpmiddel dat helpend is in situaties die niet zwart of wit maar grijs zijn, ter ondersteuning van feedback of bij besluitvorming. Het geeft vorm (waarden) en richting (normen) aan de kaders. De visie, de kernwaarden en normen werden daarom onderwerp van gesprek. Tegelijk begeleidden we het team bij hoe ze met elkaar in gesprek gingen tijdens de sessies. Hoe spreek je elkaar aan, hoe waardeer je elkaar, hoe geef je vertrouwen? Toen deze aanpak meer succes opleverde, wisten we dat we op het goede spoor zaten.
Werkplezier verhogen? Neem de tijd
De conclusie is dan ook: als je wilt dat je medewerkers meer werkplezier ervaren, neem dan de tijd ervoor. Investeer en neem een open houding aan. Neem de tijd om te luisteren, te vragen, uit te proberen en betrokkenheid te organiseren. Het is een proces waarmee je in kleine stappen tot een teamcultuur komt, waarin mensen samen tegenslagen aankunnen en elkaar durven aan te spreken om elkaar te verbeteren. En soms vind je oplossingen op een onverwachte plek. Zo leg je de basis voor een langetermijnoplossing. En dat teamuitje, dat wordt dan een extra groot succes.
Teamontwikkeling
Merk je dat er in jouw team een gevoel van verbondenheid mist of heerst er veel werkstress? Aandacht schenken aan wat er speelt, wat zorg nodig heeft en waar jullie krachten liggen kan daarbij helpen.
