Een vrij en autonoom mens zijn, dat is wat we willen. Zelfstandig en zelfsturend je leven leiden, zo hoort het. Programma’s voor mensen zonder werk zijn erop gericht om zo snel mogelijk je eigen boontjes weer te doppen. Afhankelijkheid zien we als het tegenovergestelde van autonomie en dus als onwenselijk.
Het was ook mijn motto. ‘Zelluf doen’, schijnen mijn eerste woordjes te zijn geweest. Inmiddels ben ik oud en wijs genoeg om te beseffen dat het maar is hoe je het bekijkt. Hoe zelfstandig zijn we, als we voor ongeveer álles afhankelijk zijn van anderen. Afhankelijk van mensen die ons verzorgen als we klein zijn en als we oud zijn. Afhankelijk van mensen die ons brood bakken, onze kantoren schoonmaken en ons vervoer regelen. We zijn afhankelijk van elkaar. Niets mis mee.
We mogen wel eens wat meer toegeven dat we een ander nodig hebben. Dat verbindt.
Je kunt afhankelijk én autonoom zijn. Sterker nog, je kunt niet anders dan autonoom én afhankelijk zijn. Autonomie is niet het tegenovergestelde van afhankelijkheid, maar van volgzaamheid.
Een autonoom mens is iemand die opkomt voor wat hij of zij belangrijk vindt. Iemand die zelf nadenkt en nee durft te zeggen. Tegen de stroom in als het moet. Niet klakkeloos achter de laatste hype aan. Opdrachten weigeren waar je niet achter kunt staan, opkomen voor wat voor jou van waarde is. Leven volgens jouw waarden. Dat geeft je leven richting.
Je kunt een diepzinnige zoektocht naar jouw waarden starten (tip: een waarde eindigt vaak op -heid). Je kunt ook een lijstje waarden googelen en kiezen wat je aanspreekt. ‘Eerlijkheid’, ‘vriendelijkheid’, ‘moed’, ‘wijsheid’, ‘duurzaamheid’ of ‘gastvrijheid’ zijn er een paar. Vervolgens kun je bij je dagelijkse keuzes en reacties jouw waarden volgen.
De wereld wordt er vast mooier van en jij bent bezig autonoom je leven te leiden.
Heidi Jansen
